BIPPoniedziałek, 29.5.2023

Zabytki i miejsca warte zobaczenia

 

Będąca kolebką państwowości polskiej ziemia gnieźnieńska obfituje w historyczne pozostałości dawno minionych czasów. Przebywając w tym regionie stykamy się z budowlami powstałymi u zarania naszych dziejów. Najwspanialsze z nich znajdują się w Gnieźnie. Pozostałe na terenie, tworzących powiat gnieźnieński gmin: Czerniejewo, Kiszkowo, Kłecko, Łubowo, Mieleszyn, Niechanowo, Trzemeszno i Witkowo.

 

Gniezno – pierwsza stolica Polski – miasto Świętego Wojciecha

Położony na Wzgórzu Lecha gród gnieźnieński stał się w X wieku głównym ośrodkiem władzy książęcej plemiennego państwa Polan. Składając się z grodu książęcego i trzech podgrodzi otoczonych wałem drewniano – ziemnym i jeziorami, miał charakter obronny. Na sąsiednim Wzgórzu Panieńskim powstała osada targowa. Miasto lokowane zostało na prawie niemieckim około 1238/39 roku. Do grodu prowadziły trzy bramy: Poznańska, Toruńska i Pyzdrska.

Na Wzgórzu Lecha znajduje się najważniejszy zabytek Gniezna- gotycka katedra. Dzisiejsza monumentalna budowla, związana z kultem Świętego Wojciecha oraz pierwszymi koronacjami królewskimi została wybudowana w połowie XIV wieku staraniem arcybiskupa Jarosława Bogorii Skotnickiego i jego następców. Gnieźnieńska katedra, będąc trzecią wzniesioną w tym budowlą, wzorowana była na francuskich katedrach gotyckich. We wnętrzu katedry znajdują się cenne zabytki. Najbardziej znany z nich to spiżowe Drzwi Gnieźnieńskie – bezcenne dzieło sztuki romańskiej z XII wieku, przedstawiające sceny z życia św. Wojciecha, otoczone bordiurą. Do pozostałych katedralnych drogocenności zaliczamy: srebrną trumę z relikwiami św. Wojciecha, wykonaną w 1662 roku przez Piotra van der Rennena z otaczającą ją konfesją wzorowaną na konfesji św. Piotra w Rzymie, gotycką tumbę – dawny grobowiec św. Wojciecha - dzieło Hansa Brandta, XV- wieczny krucyfiks oraz płytę nagrobną arcybiskupa Zbigniewa Oleśnickiego autorstwa Wita Stwosza. Wnętrze katedry otaczają barokowe kaplice. W jej podziemiach znajdują się ponadto relikty wcześniejszych świątyń.

W znajdującym się nieopodal katedry Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej przechowywany jest zbiór zabytków sztuki złotniczej, począwszy od X wieku po czasy współczesne. W Archiwum Archidiecezjalnym mieści się jeden z najbogatszych w kraju zbiorów książek. Do najcenniejszych jego zabytków zaliczamy: bullę papieża Innocentego II z 1136 roku oraz najstarszą polską książkę – pergaminowy kodeks z początku IX wieku. Przed bezcennym zabytkiem kultury polskiej, jakim jest katedra znajduje się, wzorowany na przedwojennym, odsłonięty w 1985 roku, pomnik pierwszego koronowanego władcy Polski – Bolesława Chrobrego.

Oprócz zaliczanej do skarbów kultury narodowej katedry, w Gnieźnie na uwagę zasługują także inne cenne obiekty sakralne. Usytuowany na historycznym Wzgórzu Panieńskim gotycki kościół i klasztor Franciszkanów zbudowany został z XIII wieku. Obecnie posiada wystrój barokowy z cennym obrazem matki Bożej zwanej Panią Gniezna oraz relikwiarzem błogosławionej Jolenty.

Na innym malowniczym wzgórzu Gniezna - Wzgórzu Świętojańskim znajduje się kościół pod wezwaniem Jana Chrzciciela. Powstał on w XIV wieku, dla zakonników Bożogrobowców. W kościele tym szczególnie cenne są będące rzadkością w Wielkopolsce gotyckie malowidła ścienne z XIV wieku w prezbiterium, ze scenami z życia Jezusa Chrystusa, Matki Bożej i św. Jana Chrzciciela, postaciami świętych i głowami proroków.

Nieopodal rynku mieści się pochodzący z XV wieku kościół Farny pod wezwaniem św. Trójcy. We wnętrzu kościoła przyciąga uwagę interesująca ambona w formie łodzi Piotrowej. Mur otaczający od strony ulicy Stromej teren kościelny stanowi relikt dawnych umocnień miejskich.

Spośród budowli sakralnych Gniezna na uwagę zasługuje także kościół Św. Michała. Położona na wzgórzu gotycka budowla z XV wieku jest miejscem do którego, w czasie corocznych uroczystości odpustowych przenoszone są z katedry relikwie Św. Wojciecha.Krajobraz miasta Św. Wojciecha, jakim jest Gniezno dopełniają budowle pozostałych kościołów i innych budynków. Można wymienić tutaj dwa otoczone cmentarzami kościoły - Św. Św. Piotra i Pawła z XVII wieku oraz umieszczony w XIX – wiecznej budowli, fundowany już w XII wieku - kościół Św. Krzyża. Wśród wielu godnych uwagi budowli Gniezna interesujące są także gmachy: XVIII - wieczny Seminarium Duchownego i Pałacu Arcybiskupiego z XIX wieku.

Historyczne centrum Gniezna stanowi, otoczony XIX – wiecznymi kamieniczkami rynek. Tutaj znajdują się herby 78 miast, tworzące tzw. Krąg Darczyńców. Zarówno rynek, jak i wychodząca z niego główna ulica Gniezna – ulica Bolesława Chrobrego zostały odnowione z okazji odbywających się w 2000 roku uroczystości milenijnych. Przy ulicy tej znajduje się poświęcony w 1997 roku przez papieża Jana Pawła II pomnik Św. Wojciecha. Pokłosiem obchodów Milenium Zjazdu Gnieźnieńskiego jest powstanie, znajdującej się nieopodal katedry, będącej symbolem porozumienia Dolina Pojednania.

Gmina Czerniejewo

Na południe od Gniezna, na Szlaku Piastowskim, w malowniczym otoczeniu Lasów Czerniejewskich i rzeczki Wrześnicy znajduje się Czerniejewo. Będące siedzibą gminy miasteczko jest starą osadą. Prawa miejskie Czerniejewo otrzymało prawdopodobnie pod koniec XIV wieku. W następnych wiekach właścicielami Czerniejewa byli przedstawiciele możnych rodów magnackich. Miasto należało między innymi do Górków, Czarnkowskich, Radomickich, Lipskich i Skórzewskich. Okres, gdy właścicielami Czerniejewa byli przedstawiciele dwóch ostatnich wymienionych rodów zaowocował budową i upiększeniem głównej obecnie atrakcji turystycznej miasteczka - zespołu pałacowego. Niezwykle okazały pałac powstał pod koniec XVIII wieku. Budowniczym pałacu oraz otaczającej go stajni i wozowni był generał Jan Lipski. Budynek pałacowy spełnia obecnie funkcje hotelowo – gastronomiczne, pałac otoczony jest pięknym parkiem krajobrazowym, w głębi którego znajduje się pochodzący z XIX wieku budynek bażantarni.

Będąc w Czerniejewie warto zobaczyć także wzniesiony w XVI wieku, przebudowany w XVIII i na początku XX kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela. Prowadzi do niego z pałacu, szeroka , piękna ulica Pałacowa. Taka kompozycja, łącząca pałac z miasteczkiem, należy do rzadkich rozwiązań architektonicznych w Wielkopolsce. Na placu przed kościołem stoi pomnik, urodzonego w Czerniejewie, twórcy gramatyki języka polskiego księdza Onufrego Kopczyńskiego.

Gminę Czerniejewo współtworzą także inne miejscowości, posiadające ciekawe zabytki. W niedalekim Pawłowie znajduje się drewniany kościółek z XVIII wieku. W Żydowie zaś – dworek i kościół z XIX wieku.

Wymienione powyżej obiekty stanowią o atrakcyjności turystycznej gminy Czerniejewo, zachęcając do odwiedzenia tej okolicy.

  1. Galeria zdjęć

Gmina Kiszkowo

Położona we wschodniej części powiatu gnieźnieńskiego, częściowo w obrębie Lednickiego Parku Krajobrazowego i Puszczy Zielonki, gmina Kiszkowo słynie z pięknego krajobrazu. Dzieje Kiszkowa sięgają czasów średniowiecznych. Właścicielami osady w przeszłości byli przedstawiciele różnych rodów szlacheckich. Należało ono między innymi do Nałęczów.

Do głównych obiektów zabytkowych, znajdujących się na terenie gminy zaliczamy, położony na wzgórzu, barokowy kościół – Sanktuarium Matki Bożej Dąbrowieckiej w Dąbrówce Kościelnej. Sanktuarium to, znane od XVII wieku chętnie odwiedzane jest przez pielgrzymów. Inne, zasługujące na uwagę obiekty to: kościół i dworek z XIX wieku w Sławnie. Znajduje się tutaj także średniowieczne grodzisko. W Węgorzewie położony jest dworek ziemiański z XIX wieku, a w Łagiewnikach Kościelnych - kościół drewniany z XVIII wieku i XIX – wieczny dworek.

Na terenie gminy Kiszkowo znajduje się także obiekt szczególny. Nad jeziorem Lednickim powstała wzniesiona przez ojców Dominikanów słynna Brama III Tysiąclecia – Tzw. Ryba. Brama to znana jest w całej Polsce, jako miejsce corocznych spotkań religijnych młodzieży.

  1. Galeria zdjęć

Gmina Kłecko

W północno - zachodniej części powiatu gnieźnieńskiego znajduje się Kłecko. Ta należąca do najstarszych miejscowości w Wielkopolsce osada jest obecnie siedzibą gminy. Położone nad połączonymi Małą Wełną jeziorem Gorzuchowskim i Kłeckim miasto uzyskało prawa miejskie w połowie XIII wieku. W okresie późniejszym, w 1656 roku, w pobliżu miejscowości stoczona została, zakończona porażką, bitwa ze Szwedami. Miasto zasłynęło także bohaterską obroną we wrześniu 1939 roku.

Centrum Kłecka stanowi XIX- wieczny, zabudowany kalenicowymi kamieniczkami rynek, w narożniku którego wznosi się zbudowany w XVI wieku, przebudowany w XVIII i XX wieku, ceglany kościół. Na rynku znajduje się upamiętniająca obrońców z 1939 roku tablica pamiątkowa.

Na terenie gminy Kłecko znajdują się także inne godne uwagi pamiątki przeszłości. Szczególnie interesujący jest zwłaszcza otoczony krajobrazowym parkiem pałac w Zakrzewie. Noszący cechy neorenesansowe pałac został zbudowany w drugiej połowie XIX wieku dla rodziny Węsierskich. Innym wartym obejrzenia miejscem jest usytuowany w pięknym parku krajobrazowym XIX – wieczny zespół zabudowań dworskich w Działyniu. W miejscowości tej mieści się także klasycystyczny spichlerz z XIX wieku. Niedaleko Kłecka, na terenie jednej z najstarszych wsi powiatu gnieźnieńskiego, w Dębnicy znajduje się także drewniany kościół z XVIII wieku. W położonej na północ od Kłecka wsi Pomorzany mieści się interesujący neogotycki kościół z XIX wieku z wyposażeniem rokokowym. Na skraju wsi znajduje się głaz narzutowy.

Kłecko i okoliczne miejscowości są terenem wartym odwiedzenia. O walorach turystycznych tej okolicy stanowi atrakcyjne położenie na Wysoczyźnie Gnieźnieńskiej -najwyższej części Niziny Wielkopolsko – Kujawskiej , usytuowanie w otoczeniu malowniczych jezior oraz liczne zabytki.

Gmina Łubowo

Łubowo jest siedzibą niezwykle atrakcyjnej gminy. O jej wartości decyduje przede wszystkim bliskie położenie Gniezna oraz niezwykle cenne pozostałości archeologiczne.

Niedaleko Łubowa, na wyspie jeziora Lednickiego – Ostrowie Lednickim znajdują się pozostałości grodu wczesnośredniowiecznego. To tutaj ponoć odbyła się ceremonia chrztu Polski oraz na świat przyszedł pierwszy król Polski Bolesław Chrobry, który później podejmował na tym obszarze cesarza Ottona III. Wskazują na to pochodzące z połowy X wieku, największe w tej części Europy ruiny, zarówno baptysterium – budowli sakralnej przeznaczonej do ceremonii chrztu jaki i palatium – rezydencji mieszkalnej Mieszka I. Na brzegu malowniczego jeziora, skąd odpływa prom na wyspę znajduje się tzw. mały skansen – zespół obiektów etnograficznych i muzealnych z najstarszym w Polsce wiatrakiem typu koźlak. Tereny otaczające jezioro Lednica stanowią Lednicki Park Krajobrazowy. Na południowo - wschodnim brzegu jeziora Lednickiego w okolicach Dziekanowic zlokalizowano Wielkopolski Park Etnograficzny – na obszarze którego znajdują się budowle dawnego budownictwa wiejskiego z całej Wielkopolski. W muzeum w Dziekanowicach przechowywane są także największe w Polsce zbiory wczesnośredniowiecznych militariów.

Obok tych bezcennych obiektów na terenie gminy Łubowo można podziwiać także inne zabytki. W Łubowie – starej średniowiecznej osadzie należącej w przeszłości do Dryjów i Górków mieści się XVII- wieczny drewniany kościół pod wezwaniem św. Mikołaja. W Moraczewie z kolei wyróżniają się ruiny pochodzącego z VIII wieku grodziska oraz wiatraki – koźlaki.

Znajdujące się nad jeziorem Lednickim zabytki gminy Łubowo wchodzą w skład Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Stanowią one integralną część Szlaku Piastowskiego. Zachowane tutaj obiekty , jaki i prezentowane ekspozycje wzbogacają organizowane rokrocznie imprezy plenerowe.

  1. Galeria zdjęć

Gmina Mieleszyn

Na północnym krańcu powiatu gnieźnieńskiego położona jest najmniejsza z gmin tego powiatu – Gmina Mieleszyn. Miejscowość, będąca stolicą gminy, podobnie jak większość w powiecie, powstała w okresie średniowiecza. Z obiektów zabytkowych, które można zobaczyć w Mieleszynie trzeba wymienić murowane budynki mleczarni i stodoły z XIX wieku.

Na terenie gminy znajdują się także małe miejscowości, gdzie można napotkać interesujące obiekty. Będąc w położonym nad jeziorem o tej samej nazwie Łopiennie podziwiamy kościół z XVII wieku wraz z drewnianą dzwonnicą. Odwiedzając ulokowane w lasach , niedaleko jezior Mielno, Głęboczek i Biskupiec - Mielno możemy zobaczyć eklektyczny pałac dawnych właścicieli osady Wendorffów. Mieści się w nim obecnie Dom Wczasów Dziecięcych. Okolice Mielna , jak i położone niedaleko Dziadkowo stanowiły w okresie zaborów teren intensywnej germanizacji. Niechlubną rolę odegrali w tych działaniach wspomniani Wendorffowie. W pobliżu Mielna ,w zaciszu leśnym, znajduje się również tablica pamiątkowa, poświęcona ofiarom II wojny światowej straconym na tym terenie. W gminie Mieleszyn znajduje się też wieś Popowo, rozdzielona od wieków na Popowo Ignacewo, Popowo Podleśle i Popowo Tomkowe. We wszystkich tych miejscowościach znajdują się XIX - wieczne dwory, a w Popowie Ignacewie także murowany kościół z XIX wieku.

W znajdujących się niedaleko Mieleszyna Sokolnikach mieści się kolejny na ziemi gnieźnieńskiej drewniany obiekt . Jest nim pochodzący z przełomu XVII i XVIII wieku kościółek. Swoistą ciekawostką a zarazem atrakcją turystyczną Sokolnik jest także znajdujący się tutaj duży głaz narzutowy.

Gmina Niechanowo

Na południe od Gniezna, na rozległym, bezleśnym płaskowyżu znajduje się będące siedzibą gminy Niechanowo. Wieś ta, znana od XIV wieku znajdowała się w przeszłości w posiadaniu Działyńskich, Brülów, Garczyńskich Skórzewskich i Żółtowskich. W Niechanowie przebywał, po swym ślubie z Kunegundą Drwęcką, twórca hymnu narodowego Józef Wybicki.

Wśród zabytków Niechanowa na uwagę zasługuje położony w centrum drewniany kościół pod wezwaniem św. Jakuba z XVIII wieku o wyposażeniu rokokowym. W pięknym krajobrazowym parku, bogatym w stare okazy drzew, położony jest barokowo- klasycystyczny pałac z XVIII wieku, zbudowany dla ówczesnego właściciela Niechanowa Stefana Garczyńskiego. Ozdobiony czterokolumnowym portykiem pałac pięknie prezentujące się w perspektywie rozległego dziedzińca.

Szczególną, godną uwagi, atrakcją gminy Niechanowo jest też neogotycki pałac w Arcugowie. Zbudowany w 1815 roku, przebudowany w toku XIX o oryginalnych cechach architektury mauretańskiej, pałac został wzniesiony przez właściciela Arcugowa M. Rożnowskiego.

Ciekawym miejscem w gminie Niechanowo jest również Jarząbkowo. Wartym zobaczenia zabytkiem jest tutaj wzniesiony w końcu XV wieku , w stylu gotyckim kościół. Przebudowy kościoła w XIX i XX wieku zatarły jego stylowe cechy . Na zewnętrznej ścianie kościoła znajduje się kamienna tablica poświęcona generałowi Ignacemu Prądzyńskiemu – jednemu z przywódców Powstania Listopadowego.

Związana z postaciami historycznymi gmina Niechanowo oferuje przyjezdnym interesujące zabytki, stając się przez to ciekawym zakątkiem powiatu.

Gmina Trzemeszno

Usytuowane na Szlaku Piastowskim Trzemeszno uchodzi za jedną z najstarszych osad w Wielkopolsce. W położonej nad jeziorem Trzemeszeńskim i Popielewskim osadzie założono ponoć już w X wieku pierwszy klasztor w Polsce. To tutaj prawdopodobnie spoczywało ciało zamęczonego przez Prusów biskupa Wojciecha, do czasów jego kanonizacji. W XII wieku Bolesław Krzywousty sprowadził do Trzemeszna Zakonników Regularnych z Flandrii, zwanych Augustianami, którzy wybudowali kościół i klasztor.

Z Trzemesznem związane są znane postacie. Jednym z jest opat Michał Kościesza- Kosmowski. Dwa szczególnie cenne dzieła architektury Trzemeszna powstały właśnie z fundacji opata. Są to: kościół Najświętszej Marii Panny oraz Alumnat, będący siedzibą trzemeszeńskiego gimnazjum.

Głównym obiektem zabytkowym Trzemeszna jest kościół Najświętszej Marii Panny. Pierwotną kaplicę klasztorną wzniesiono na miejscu obecnego kościoła już w X wieku. Uległa ona zniszczeniu w czasie najazdu Brzetysława. W XII wieku na miejscu dawnej kaplicy powstała trójnawowa bazylika romańska z transeptem i dwiema wieżami.. W XVIII wieku z inspiracji opata Kosmowskiego dokonana została gruntowna przebudowa świątyni w stylu baroku. Kościół otrzymał wówczas okrągłą nawę główną nakrytą kopułą na wysokim bębnie. W późniejszym czasie, w okresie II wojny światowej ,wnętrze kościoła uległo zniszczeniu. Po odbudowie w dniu dzisiejszym w kościele, którego centralną częścią jest nawa z ośmioma kaplicami, możemy podziwiać symboliczny grób św. Wojciecha , na kopule zaś sceny ze Starego i Nowego Testamentu, cztery płaskorzeźby Ojców Kościoła i czterech Proroków oraz czterech symbolicznych Ewangelistów. Od 1975 roku trzemeszeński kościół nosi tytuł bazyliki mniejszej.

W pobliżu kościoła znajduje się Alumnat, będący siedzibą gimnazjum wzorowanego na Collegium Nobilium Stanisława Konarskiego. Gmach ufundowany przez opata Kosmowskiego w 1773 roku jest dwuskrzydłową budowlą barokową. Nauka w tejże szkole była bezpłatna, a pobierali ją między innymi Jędrzej Śniadecki, Marian Langiewicz, Hipolit Cegielski oraz Józef Chociszewski. Obecny budynek najstarszej na ziemi gnieźnieńskiej szkoły średniej - Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kosmowskiego mieści się nieopodal dawnego Collegium.

Z innych obiektów zabytkowych Trzemeszna można wymienić zespół zabudowań dawnego szpitala z XVIII wieku, barokowy browar klasztorny z XVIII wieku oraz wieżę ciśnień z początku XX wieku.

Będąc w Trzemesznie nie można ominąć także otoczonego domami z XIX i XX wieku placu, pośrodku którego stoi pomnik Jana Kilińskiego. Ten urodzony w Trzemesznie znany szewc, jeden z przywódców Insurekcji Kościuszkowskiej jest drugą słynną postacią związaną z tym miastem.

Wokół Trzemeszna znajdują też inne ciekawe miejscowości. W położonym nad jeziorem Kruchowskim - Kruchowie podziwiać można pokryty łamanym dachem typu polskiego dwór renesansowy, przebudowany w XVIII i XX wieku. Dwór otacza park, w którym znajduje się XVIII- wieczny spichlerz. W Kruchowie znajduje się też kościół z XIX – wieczną drewnianą dzwonnicą.

Działalność opata M. Kosmowskiego znalazła odzwierciedlenie na terenie innej miejscowości, leżącej niedaleko Trzemeszna – w Szydłowie. Z inicjatywy opata powstał tutaj w XVIII wieku kościół. W miejscowości tej znajduje się także XIX - wieczny dwór i spichlerz.

Zabytkową miejscowością na terenie gminy Trzemeszno są Ławki. Tutaj urodził się Hipolit Cegielski. Do dzisiaj zachował się jego dom, ozdobiony tablicą pamiątkową. Na ziemi trzemeszeńskiej odwiedzić można również miejscowość, w której znajduje się drewniany kościółek. Jest to położony nad jednym z najdłuższych w Wielkopolsce jezior - jeziorem Kamienieckim - Kamieniec, w którym znajduje się też XIX - wieczny dworek.

Bogata w pamiątki przeszłości gmina Trzemeszno należy do najciekawszych miejscowości Szlaku Piastowskiego.

  1. Galeria zdjęć

Gmina Witkowo

Na południowy – wschód od Gniezna położona jest gmina Witkowo. Osada ta znana była już w XII wieku. Powstała wśród rozległych lasów zwanych Puszczą Mokowską. W XV wieku w Witkowie wychowywali się synowie Władysława Jagiełły, pod nadzorem późniejszego arcybiskupa gnieźnieńskiego Władysława Kota. W okresie późniejszym gościli tutaj między innymi Ignacy Krasicki oraz Marian Langiewicz. W XIX i na początku XX wieku Witkowo było stolicą powiatu witkowskiego.

Będąc w Witkowie należy odwiedzić , położony na wzgórzu, czworoboczny rynek , w którego centrum znajduje się kościół św. Mikołaja. Został on zbudowany w XIX wieku w stylu późnoklasycystycznym. W sąsiadującym z historycznym rynkiem parku , będącym prawdopodobnie niegdyś rynkiem nowego miasta, wznosi się ozdobiony popiersiem Tadeusza Kościuszki pomnik, upamiętniający Witkowian poległych w powstaniach narodowych oraz w czasie II wojny światowej.

Szczególną atrakcją na terenie gminy Witkowo jest jedna z ostatnich w Europie kolei parowych, funkcjonująca na trasie Gniezno – Witkowo – Anastazewo kolejka wąskotorowa, uruchomiona już w 1894 roku.

Spośród ośrodków gminy Wikowo na uwagę zasługuje Mielżyn. Zabytkiem tego dawnego miasteczka jest zbudowany w XVI wieku, później przebudowany, kościół . Rozległy rynek otoczony jest XIX – wiecznymi kamieniczkami. W parku znajduje się dworek z XIX wieku.

Inny ciekawym miejscem są Ostrowite Prymasowskie, gdzie znajduje się XIX – wieczny kościół z drewnianą dzwonnicą. W położonej nad jeziorem Ostrowickim wsi zobaczyć można także dom o konstrukcji szachulcowej z początku XIX wieku oraz o sto lat późniejszy dworek. Na wyspie jeziora znajdują się ślady grodziska z okresu kultury łużyckiej.

Zabytkowe dworki z XIX wieku znajdują się w Jaworowie, Kołaczkowie i Skorzęcinie. W tej ostatniej miejscowości znajduje się, położony nad jeziorem Skorzęcińskim (Niedzięgiel), znany ośrodek wypoczynkowy. Stanowi on teren wspaniale nadający się do rekreacji.

  1. Galeria zdjęć
drukuj:
udostępnij:
PROJEKTY REALIZOWANE PRZEZ POWIAT

reklama aplikacji mobilnej
Rejestracja rezerwacji pojazdów
Status kolejki