Wielkopolska Kuchnia Regionalna

Wielkopolska Kuchnia Regionalna

 

Spis treści:

 

• WstÄ™p
• Przepisy
  • Zupy
  • MiÄ™sa
  • Dodatki
  • Przystawki
  • Ciasta

 

 

Wstęp

 

 

 

 

O odrÄ™bnoÅ›ci kulinarnej Wielkopolski zadecydowaÅ‚ XIX wiek. Wtedy wÅ‚aÅ›nie dominujÄ…cÄ… rolÄ™ w jej kuchni zaczęły odgrywać ziemniaki, zwane tutaj inaczej kartoflami lub pyrkami. StÄ…d do dzisiaj w wielu rejonach kraju Wielkopolanie okreÅ›lani sÄ… przydomkiem poznaÅ„ska pyra.Potrawy przyrzÄ…dzane z ziemniaków i mÄ…ki byÅ‚y podstawÄ… pożywienia, mniej jadano miÄ™sa czy ryb, które poznaniacy uważali za jedzenie postne. JednÄ… z najbardziej popularnych potraw byÅ‚a zupa z ziemniaków, zwana Å›lepe ryby albo rzadkie pyrki, która na wielkopolskich stoÅ‚ach pojawia siÄ™ do dzisiaj. Podobnie pyry z gzikiem - ziemniaki z biaÅ‚ym serem przyrzÄ…dzanym ze Å›mietanÄ… i cebulÄ… lub szczypiorkiem - czy plyndze - placki ziemniaczane. Poznaniacy zajadajÄ… siÄ™ szagówkami (kluski z ziemniaków i mÄ…ki krojone na ukos), kulankami (okrÄ…gÅ‚e kluski z surowych ziemniaków), czy najbardziej popularnymi pyzami drożdżowymi, zwanymi też kluchami na Å‚achu lub parowcami, które gotuje siÄ™ na parze i podaje w miejsce ziemniaków do miÄ™s i sosów. Z pyzami i modrÄ… kapustÄ… gospodynie najchÄ™tniej podajÄ… pieczonÄ… kaczkÄ™. Jako przekÄ…ska czÄ™sto sÅ‚uży galaretka z miÄ™sa, zwana galartem albo zimnymi nóżkami.Specyficznym poznaÅ„skim zwyczajem jest pieczenie na Å›w. Marcina (11 listopada) rogali Å›wiÄ™tomarciÅ„skich, nadziewanych masÄ… migdaÅ‚owo-orzechowÄ….

 

 

 

 

Przepisy

 

Zupy:

 

 

 

 

Zupa z kapusty włoskiej (parzybroda)

 

 

Pokrojone w kostkę, umyte mięso zalać zimną wodą i gotować z grzybami i przyprawami. Gdy mięso będzie miękkie, przecedzonym wywarem mięsnym zalać oczyszczoną i pokrojoną kapustę oraz pozostałe warzywa. Gotować ok. 40 min. Na koniec dodać mięso i doprawić solą i pieprzem. Podawać z kromką chleba.

• 1 gÅ‚ówka kapusty wÅ‚oskiej (ok. 1 kg)
• 0,5 kg ziemniaków
• 300 g woÅ‚owiny lub wieprzowiny
• 1 pÄ™czek wÅ‚oszczyzny
• 5-8 suszonych grzybów
• sól, pieprz, gorczyca, ziele angielskie, kminek
   

---

RosóÅ‚ z kury

UmytÄ… i oczyszczonÄ… kurÄ™ zalać zimnÄ… wodÄ…, dodać szczyptÄ™ soli i cukru. NastÄ™pnie zagotować i zebrać szumowiny. Do tak przygotowanego wywaru dodać opÅ‚ukanÄ… i oczyszczonÄ… wÅ‚oszczyznÄ™ i gotować na wolnym ogniu ok. godziny. Gdy kura jest miÄ™kka wyjąć jÄ… z zupy, doprawić do smaku. RosóÅ‚ podać z zieleninÄ…, z ugotowanym makaronem, z ryżem albo z lanymi kluskami.

• 1-1,5 kg kury
• 1 pÄ™czek wÅ‚oszczyzny
• sól, pieprz, cukier, zielona pietruszka
   

---

Zupa ziemniaczana (ślepe ryby)

Umyte mięso zalać zimną wodą i ugotować do miękkości. Potem dodać oczyszczoną i poszatkowaną włoszczyznę. Posolić i gotować ok. 20 min. Obrane i opłukane ziemniaki pokroić w talarki i włożyć do przecedzonego wywaru i ugotować. Obraną cebulę drobno pokroić i podsmażyć na maśle, dodać mąki. Tak przygotowaną zasmażkę wlewamy do zupy, dodajemy pokrojone mięso, włoszczyznę. Przyprawiamy do smaku solą, pieprzem i majerankiem.

• 300 g miÄ™sa wieprzowego i woÅ‚owego
• 0,5 kg ziemniaków ˇ pÄ™czek wÅ‚oszczyzny
• 30 g cebuli
• 1 Å‚yżka masÅ‚a lub innego tÅ‚uszczu
• 1,5 Å‚yżki mÄ…ki
• sól, pieprz, majeranek
   

---

Czernina

Å»eberka umyć i oczyÅ›cić, zalać 3 szklankami wody, osolić i gotować. Krew z kaczki wymieszać z octem i utartym piernikiem. Umyte Å›liwki namoczyć i ugotować w tej samej wodzie, w której siÄ™ moczyÅ‚y. Po pewnym czasie do żeberek dodać opÅ‚ukane i obrane warzywa i ugotować do miÄ™kkoÅ›ci. JabÅ‚ka umyć , obrać i pokroić w czÄ…stki usuwajÄ…c gniazda nasienne. Wywar ze Å›liwek odcedzić, zagotować, do wrzÄ…cego wÅ‚ożyć jabÅ‚ka i ugotować uważajÄ…c, by zachowaÅ‚y swój ksztaÅ‚t. Wywar z warzyw i żeberek odcedzić, miÄ™so oddzielić od koÅ›ci i pokroić w drobne paski. Wywar wymieszać z krwiÄ…, dodać Å›liwki, jabÅ‚ka razem z syropem oraz miÄ™so. ZupÄ™ przyprawić do smaku octem, solÄ…, cukrem, pieprzem, cynamonem, goździkami i szczyptÄ… majeranku. Podgrzać mieszajÄ…c, ale nie dopuÅ›cić do wrzenia. CzerninÄ™ podaje siÄ™ z drobnymi kluskami lub Å‚azankami.

• 10 dag żeberek wieprzowych
• pÄ™czek wÅ‚oszczyzny
• 2 jabÅ‚ka
• 5 dag suszonych Å›liwek
• 3 szkl. krwi z kaczki
• Å‚yżki utartego na tarce piernika
• Å‚yżka octu (10%)
• goździki, cynamon, majeranek, sól, pieprz
   

---

Krupnik

Kaszę umyć, zalać zimną wodą, dodać 1 masła, ugotować mieszając od czasu do czasu. Oczyszczoną włoszczyznę zetrzeć na tarce o dużych otworach, podusić z dodatkiem tłuszczu. Dolać 2 szkl. wody, osolić i ugotować razem z pokrojonymi w paski ziemniakami. Połączyć z kaszą i wymieszać. Zaciągnąć śmietaną. Doprawić do smaku solą, posypać pietruszką i rzeżuchą.

• 3-4 ziemniaki
• pÄ™czek wÅ‚oszczyzny
• 1 Å‚yżka masÅ‚a
• 3-4 Å‚yżki kaszy jÄ™czmiennej
• 4 Å‚yżki Å›mietany
• 1 Å‚yżka posiekanej rzeżuchy
• 2 Å‚yżki posiekanej naci pietruszki
   

---

Zupa z dyni

Ziemniaki i cebulÄ™ obrać, opÅ‚ukać, pokroić i zalać wrzÄ…cÄ…, osolonÄ… wodÄ…. DyniÄ™ obrać ze skóry, oczyÅ›cić z pestek , pokroić i ugotować z dodatkiem poÅ‚owy masÅ‚a. Lekko przestudzić, zmiksować, podgrzać, dodać groszek, a gdy zawrze, odszumić. Dodać gorÄ…ce mleko i pozostaÅ‚e masÅ‚o. ZupÄ™ przyprawić solÄ… i pieprzem, dodać posiekanÄ… natkÄ™ pietruszki.

• 30 dag dyni
• 2-3 ziemniaki
• 3 cebule
• 1 szkl. zielonego groszku konserwowego
• 1 1 szkl mleka
• 1 Å‚yżka masÅ‚a
• sól, pieprz nać pietruszki
   

---

Zupa " NIC"

Å»óÅ‚tka wlać do mleka, gotować ciÄ…gle mieszajÄ…c do zgÄ™stnienia, wrzucić kawaÅ‚ki cynamonu lub wanilii. Z biaÅ‚ek ubić pianÄ™, wsypać parÄ™ Å‚yżek cukru, szczyptÄ™ cynamonu, wymieszać lekko i kÅ‚aść Å‚yżkÄ… maÅ‚e porcje na gorÄ…ce mleko. Obgotować je krótko z obu stron. KÅ‚aść porcje biaÅ‚ka na talerz i zalać wystudzonÄ… zupÄ….

• 1,5 szkl. mleka
• 5 jajek
• 10 Å‚yżek cukru
• laska wanilii lub cynamonu
   

---

Chłodnik na kwaśnym mleku

Do garnka wlać mleko, Å›mietanÄ™ i kwas z ogórków, obgotowane i posiekane listki szczawiu i buraków, pokrojony ogórek, ugotowane na twardo i pokrojone w czÄ…stki jajka, posiekany szczypiorek i koperek. CaÅ‚ość wymieszać, doprawić do smaku solÄ…. OchÅ‚odzić, wstawić do lodówki. Podawać na zimno.

• 0,5 l. kwaÅ›nego mleka
• 25 dkg Å›mietany
• 0,25 l kwasu z ogórków kiszonych,
• 15 dkg ogórków Å›wieżych,
• 2 dkg szczypiorku
• 2 dkg koperku
• 15 dag buraków lub botwiny
• 2 jajka
• kilka listków szczawiu
• só
   

---

Zalewajka

Ugotować wywar z warzyw i grzybów, przecedzić, dodać ugotowane pokrojone w paski grzyby, pokrojone w kostkÄ™ ziemniaki. Gotować caÅ‚ość do miÄ™kkoÅ›ci ziemniaków. NastÄ™pnie dodać żur i Å›mietankÄ™. CaÅ‚ość zagotować dodać przesmażonÄ… na sÅ‚oninie cebulÄ™, posolić. Podawać z pieczywem.

• 100 dag ziemniaków
• 1,5 dag grzybów suszonych,
• 0,25 l żuru,
• 1,5 l wody,
• 12 dkg Å›mietany
• 5 dkg sÅ‚oniny
• 8 dag cebuli
• 25 dag wÅ‚oszczyzny
• sól
   

---

---

Mięsa

Smażony ozorek cielęcy lub wołowy

Ozorek cielÄ™cy lub ozór woÅ‚owy bardzo dokÅ‚adnie umyć. Zagotować 1/5 litra wody i do wrzÄ…tku wÅ‚ożyć ozór oraz oczyszczonÄ… wÅ‚oszczyznÄ™. Gotować 60-90 min. Z ugotowanego ciepÅ‚ego ozora Å›ciÄ…gnąć skórkÄ™, pokroić skoÅ›ne plastry gruboÅ›ci ok. 1 cm. Oprószyć solÄ… i pieprzem, panierować, maczajÄ…c kolejno w mÄ…ce, rozbitym jaju i buÅ‚ce tartej. Plastry usmażyć na tÅ‚uszczu na rumiany kolor. Ozorki podawać z ziemniakami z wody i z sosem chrzanowym.

• ozorek cielÄ™cy lub ozór woÅ‚owy
• pÄ™czek wÅ‚oszczyzny
• 1 jajko
• 1 szkl. mÄ…ki
• 1 szkl. tartej buÅ‚ki
• 1 Å‚yżka masÅ‚a lub innego tÅ‚uszczu
• sól, pieprz
   

---

Golonka z grochem i kapustÄ…

GolonkÄ™ oczyÅ›cić i natrzeć czosnkiem, zalać osolonym wrzÄ…tkiem i gotować pod przykryciem. Po 2 godz. dodać umytÄ… i obranÄ… wÅ‚oszczyznÄ™, cebulÄ™. Przyprawić pieprzem, estragonem i listkiem laurowym. Ugotować do miÄ™kkoÅ›ci. KwaszonÄ… kapustÄ™ poÅ‚Ä…czyć z namoczonym i obgotowanym grochem, z drobnÄ… pokrojonÄ… cebulÄ… i jabÅ‚kiem. Golonki wyjąć z wywaru przekroić wzdÅ‚uż na poÅ‚ówki i uÅ‚ożyć na póÅ‚misku. Podawać z kapustÄ…, ziemniakami z wody (lub pieczywem) i piwem.

• 2 golonki
• pÄ™czek wÅ‚oszczyzny
• 2 cebule
• 4 zÄ…bki czosnku
• 0,5 kg kwaszonej kapusty
• 100 g grochu
• 100 g jabÅ‚ek
• 1 Å‚yżki estragonu
• kilka ziarenek pieprzu
• 1-2 listki laurowe
• sól
   

---

Gołąbki z mięsem

Liście kapusty umyć, obgotować wrzucając na kilka minut do wrzącej, osolonej wody. Liście odcedzić, ostudzić. Obraną, drobno posiekaną cebulę dusić z dodatkiem tłuszczu, aż stanie się przezroczysta. Mielone mięso połączyć z cebulą, jajkiem i tartą bułką. Przyprawić solą i pieprzem. Przygotowane nadzienie ułożyć na liściach kapusty, zakładać boki liści do środka, zwinąć bardzo ściśle. Tak przygotowane gołąbki ułożyć w garnku jeden obok drugiego. Lekko skropić tłuszczem i podlać tłuszczem. Dusić na wolnym ogniu do miękkości. Do sosu dodać koncentrat pomidorowy, trochę soli, cukru, pieprzu i sproszkowanej ostrej papryki.

• 8 dużych liÅ›ci kapusty
• 30 dag mielonego miÄ™sa
• 1 szkl. tartej buÅ‚ki
• 3 cebule
• 2 Å‚yżki tÅ‚uszczu
• 1 jajko
• sól, pieprz
• 2 Å‚yżki koncentratu pomidorowego
• sól, pieprz, cukier, czerwona sproszkowana papryka
   

---

Pieczeń cielęca

Mięso oczyścić i umyć, sparzyć gotującą wodą. Gdy woda ostygnie, mięso wyjąć, natrzeć solą i przyprawą jarzynową. Naszpikować słoniną, zwinąć ściśle w rulon, zasznurować nitką. Zasmażyć masło na brytfannie, włożyć pieczeń, położyć na nią kawałki masła. Piec w piekarniku ok. 1 godz. Co pewien czas mięso odwracać i polewać sosem z pieczeni. Tak przygotowane mięso wyjąć z brytfanny, pokroić skośne plastry. Podawać z ziemniakami z wody i warzywami. Polać sosem z pieczeni.

• 1 kg cielÄ™ciny
• 30 dag sÅ‚oniny
• 5 Å‚yżek masÅ‚a lub innego tÅ‚uszczu do smażenia
• sól, przyprawa jarzynowa
   

---

Zrazy wołowe

MiÄ™so pokroić w plastry, zbić tÅ‚uczkiem i posolić. RozpuÅ›cić w garnku masÅ‚o, wÅ‚ożyć warstwÄ™ zrazów, warstwÄ™ drobno pokrojonej cebuli, warstwÄ™ posiekanych grzybów, warstwÄ™ pokrojonych w talarki ziemniaków, poprzednio sparzonych. Doprawić solÄ… i pieprzem. Powtórzyć ukÅ‚adanie warstw. Garnek przykryć i wstawić do gorÄ…cego piekarnika. Piec ok. 1 godz. mieszajÄ…c od czasu do czasu. Gdy ziemniaki bÄ™dÄ… miÄ™kkie, wlać Å›mietanÄ™ i zagotować.

• 0,8 kg woÅ‚owiny
• 0,5 kg ziemniaków
• 2 cebule
• 250 g pieczarek
• 5 Å‚yżek masÅ‚a
• 1 szkl. Å›mietany
• sól, pieprz
   

---

Zrazy wołowe

MiÄ™so pokroić w plastry, zbić tÅ‚uczkiem i posolić. Z miÄ™sa mielonego, podsmażonej cebulki z grzybami z dodatkiem Å›mietany i buÅ‚ki tartej przygotować nadzienie i napeÅ‚nić nim pÅ‚aty miÄ™sa i zawijać . Podsmażyć podlać bulionem i dusić do miÄ™kkoÅ›ci. Pod koniec dodać Å›mietanÄ™ zaciÄ…gnąć sos i zagotować. Podawać z ziemniakami, lub kaszÄ… gryczanÄ…, pyzami, kluskami oraz kapusta na sÅ‚odko zamiast surówki.

• 1,5 kg schab bez koÅ›ci
• 0,10 kg grzyby suszone
• 0,30 kg cebuli
• 0,10 l Å›mietany
• 0,30 kg miÄ™sa mielonego
• 0,05 kg buÅ‚ki tartej
• sól, pieprz,
• 0,30 kg mÄ…ki
   

---

Sztufada wołowa

MiÄ™so oczyÅ›cić, wypÅ‚ukać, rozbić i wÅ‚ożyć do zalewy z octu, wody i przypraw (woda i ocet w stosunku 1:1). Pozostawić w chÅ‚odnym miejscu. Po upÅ‚ywie ok. 3 dni miÄ™so ponownie opÅ‚ukać, naszpikować pasemkami sÅ‚oniny, doprawić solÄ… i pieprzem. Do rondla wÅ‚ożyć masÅ‚o i pieczeÅ„, dusić na wolnym ogniu. WÅ‚oszczyznÄ™, cebulÄ™, buraki umyć, obrać i drobno pokroić, wrzucić do gotujÄ…cego siÄ™ miÄ™sa. Wlać wino i spirytus. Dusić do miÄ™kkoÅ›ci podlewajÄ…c wodÄ…. MiÄ™so posypać tartym chlebem, chwilÄ™ gotować. PieczeÅ„ pokrojonÄ… w plastry uÅ‚ożyć na póÅ‚misku, polać sosem wÅ‚asnym. Podawać z kuleczkami ziemniaczanymi, buraczkami lub czerwonÄ… kapustÄ….

• 1,5 kg krzyżówki lub zrazówki woÅ‚owej
• 100 g sÅ‚oniny ˇ pÄ™czek wÅ‚oszczyzny
• szkl. octu
• szkl. wina
• szkl. spirytusu
• szkl. przegotowanej wody
• 50 g buraków
• 3 Å‚yżki masÅ‚a
• 50 g czerstwego chleba
• sól, pieprz, goździki, liÅ›cie laurowe, ziele angielskie
   

---

Kaczka ze słodką kapustą

JednÄ… lub dwie gÅ‚ówki czerwonej kapusty, sparzyć, poszatkować, posolić i skropić sokiem z cytryny. SÅ‚oninÄ™ i drobno pokrojonÄ… cebulÄ™ zasmażyć z mÄ…kÄ…. Kaczce odciąć skrzydÅ‚a, szyjÄ™ i krÄ™gosÅ‚up, podzielić na póÅ‚. PoÅ‚ówki podsmażyć na smalcu. PozostaÅ‚e podroby drobno pokroić, zrumienić na margarynie z poszatkowanÄ… cebulÄ…. Podlać wodÄ… i dusić ok. 30 min. ZasmażonÄ… sÅ‚oninÄ™ poÅ‚Ä…czyć z podrobami, kapustÄ…, winem, doprawić do smaku solÄ… i pieprzem. KaczkÄ™ rozebrać, obÅ‚ożyć kapustÄ… i gotować do miÄ™kkoÅ›ci na wolnym ogniu. Podawać z pyzami.

• kaczka
• 50 g sÅ‚oniny
• 1-2 gÅ‚ówki czerwonej kapusty
• 1 cebula
• 1 Å‚yżka margaryny
• 1 Å‚yżka mÄ…ki
• 1 szkl. czerwonego wina
• sok z 1 cytryny
• sól, cukier
   

---

Bigos

KapustÄ™ kiszonÄ… i kapustÄ™ Å›wieżą, drobno poszatkowanÄ…, wÅ‚ożyć do garnka i zalać wywarem z uprzednio ugotowanych grzybów. Dusić po przykryciem ok. 20-30 min. Pokroić w kostkÄ™ miÄ™so wieprzowe, boczek wÄ™dzony, kieÅ‚basÄ™, cebulÄ™ i lekko podsmażyć. KapustÄ™ poÅ‚Ä…czyć z miÄ™sem, grzybami, powidÅ‚ami i koncentratem pomidorowym. Przyprawić do smaku. Dusić razem ok. 40 min, po czym podlać winem i ewentualnie doprawić. Bigos można podawać z pieczywem albo jako dodatek do daÅ„ obiadowych.

• 300 g miÄ™sa wieprzowego
• 150 g boczku wÄ™dzonego
• 300 g kieÅ‚basy
• 0,5 kg kapusty Å›wieżej
• 0,5 kg kapusty kiszonej
• 70 g suszonych grzybów
• 1 cebula
• 1 Å‚yżka powideÅ‚ ze Å›liwek
• 1 szkl. wytrawnego czerwonego wina
• ziele angielskie
• liÅ›cie laurowe
• ziarna pieprzu
• koncentrat pomidorowy
• sól
   

---

---

Dodatki:

Kluski z surowych ziemniaków

Ziemniaki obrać, umyć i zetrzeć na tarce o maÅ‚ych otworach. Sok lekko odcedzić. Ziemniaki poÅ‚Ä…czyć z mÄ…kÄ…, jajami, wymieszać i doprawić do smaku. MaÅ‚e porcje ciasta wrzucać Å‚yżkÄ… do wrzÄ…cej, osolonej wody. Gotować ok. 5 min. Drobno pokrojonÄ… sÅ‚oninÄ™ stopić i podsmażyć z posiekanÄ… cebulÄ…. Ugotowane kluski odcedzić, uÅ‚ożyć na póÅ‚misku i polać tÅ‚uszczem. Podawać z kwaszonÄ… kapustÄ… lub gotowanÄ… marchewkÄ….

• 2 kg ziemniaków
• 2 jaja
• 10 Å‚yżek mÄ…ki pszennej
• 50 g sÅ‚oniny
• 2 cebule
• sól
   

---

Kluski z gotowanych ziemniaków (szagówki)

Umyte ziemniaki ugotować w Å‚upinach, zostawić do przestudzenia. Obrać ze skórki, utrzeć na tarce lub przepuÅ›cić przez maszynkÄ™ do mielenia miÄ™sa, poÅ‚Ä…czyć z mÄ…kÄ… i jajami, posolić. Zagnieść ciasto formujÄ…c waÅ‚eczki o Å›rednicy 2 cm. Kroić skoÅ›nie kawaÅ‚ki wielkoÅ›ci 3-4 cm i wrzucać do wrzÄ…cej osolonej wody. Gotować tak dÅ‚ugo aż kluski wypÅ‚ynÄ… na powierzchniÄ™. Podawać polane buÅ‚kÄ… zrumienionÄ… na maÅ›le jako dodatek do pieczeni.

• 1,5 kg ziemniaków
• 3 Å‚yżki mÄ…ki pszennej
• 2 Å‚yżki mÄ…ki ziemniaczanej
• 2 jaja
• sól
   

---

Pyzy poznańskie (kluchy na łachu)

Drożdże, cukier wymieszać z Å‚yżkÄ… ciepÅ‚ego mleka i Å‚yżkÄ… mÄ…ki. Odstawić w ciepÅ‚e miejsce do wyroÅ›niÄ™cia. PozostaÅ‚Ä… część mÄ…ki przesiać na stolnicy i poÅ‚Ä…czyć z resztÄ… mleka, z jajami i wyroÅ›niÄ™tym rozczynem. Posolić. Ciasto wyrabiać aż do pojawienia siÄ™ pÄ™cherzyków powietrza. Dodać stopionÄ… margarynÄ™, wymieszać i odstawić do wyroÅ›niÄ™cia. Garnek z wrzÄ…cÄ… wodÄ… obwiÄ…zać czystÄ… lnianÄ… Å›ciereczkÄ…. Z ciasta uformować maÅ‚e kulki i ukÅ‚adać je na Å›ciereczkÄ™. Przykryć i gotować ok. 20 min. Pyzy podawać z kaczkÄ… i z czerwonÄ… kapustÄ….

• 20 dag drożdży
• 400 g mÄ…ki
• 1 szkl. mleka
• 2 jaja
• 2,5 Å‚yżeczki margaryny
• 0,5 Å‚yżeczki cukru
• sól
   

---

Placki ziemniaczane (plyndze)

Umyte ziemniaki i cebulę obrać, opłukać i utrzeć na tarce o małych otworach. Połączyć z roztartym czosnkiem, jajem i przesianą mąką ziemniaczaną. Przyprawić solą i pieprzem. Na rozgrzany tłuszcz kłaść łyżką małe porcje przygotowanej masy, formować okrągłe placuszki. Zrumienić z obu stron na złoty kolor. Podawać bezpośrednio po usmażeniu.

• 75 dag ziemniaków
• 3 cebule
• 2 zÄ…bki czosnku
• 1 jajo
• 1-2 Å‚yżki mÄ…ki ziemniaczanej
• pieprz
• olej lub smalec do smażenia
   

---

Ziemniaki w Å‚upinach z twarogiem (kartofle w mundurkach z gzikiem)

Dobrze umyte ziemniaki sparzyć gotującą wodą, odlać, następnie nalać świeżej wody i ugotować w łupinach. Odlać je, przykryć szczelnie pokrywką i pozostawić w ciepłym miejscu. Cebulę obrać, umyć i drobno pokroić, wymieszać z serem i śmietaną. Dodać koperku lub szczypiorku i doprawić solą do smaku. Podawać z ziemniakami w mundurkach.

• 1 kg ziemniaków
• 0,5 kg twarogu
• 1 szkl. Å›mietany
• koperek lub szczypiorek
• sól
   

---

Kluski kładzione (kluski zaparzane)

MasÅ‚o, żóÅ‚tka, mÄ…kÄ™ i sól dobrze wymieszać, na koÅ„cu dodać pianÄ™ ubitÄ… z biaÅ‚ek. Zagotować osolonÄ… wodÄ™. Do wrzÄ…tku wrzucać kawaÅ‚ki ciasta i gotować aż wypÅ‚ynÄ… na powierzchniÄ™. Jeżeli kluski sÄ… zbyt miÄ™kkie to należy dodać trochÄ™ mÄ…ki. Można ciasto wzbogacić odrobinÄ… kopru lub pietruszki. Podawać polane stopionym masÅ‚em z kwaÅ›nym mlekiem lub jako dodatek do zup.

• 1 1/3 szkl. mÄ…ki
• 2 Å‚yżki masÅ‚a
• 4 jaja
• sól
   

---

---

Przystawki:

Nóżki wieprzowe w galarecie (galart)

Nóżki oczyÅ›cić i opalić nad ogniem wÅ‚osy, skórÄ™ wyszorować ostrÄ… szczotkÄ…, każdÄ… nóżkÄ™ przerÄ…bać na póÅ‚. WÅ‚oszczyznÄ™, cebulÄ™ i czosnek umyć i obrać. Do garnka wÅ‚ożyć nóżki, warzywa oraz zioÅ‚a, zalać wodÄ…. Gotować 2,5 godz., aż miÄ™so bÄ™dzie odchodzić od koÅ›ci. Nogi wyjąć, przestudzić i obrać z miÄ™sa. MiÄ™so pokroić na maÅ‚e kawaÅ‚ki. Wywar przecedzić przez sito. Dodać żelatynÄ™ i mieszać aż do jej caÅ‚kowitego rozpuszczenia. Dno foremki wyÅ‚ożyć pokrojonymi warzywami z wywaru. Można też dodać ogórki i pietruszkÄ™. UÅ‚ożyć na nich kawaÅ‚ki miÄ™sa, zalać wywarem i wstawić do lodówki, by galareta zastygÅ‚a.

• 2 nóżki wieprzowe
• pÄ™czek wÅ‚oszczyzny
• 2 zÄ…bki czosnku
• 1 cebula
• 4 ziarenka jaÅ‚owca
• 6 ziarenek ziela angielskiego
• 10 ziarenek pieprzu
• 1 Å‚yżeczka soli
• 2 Å‚yżeczki żelatyny
• 1 litr wody
   

---

Śledzie w śmietanie

Wymoczone Å›ledzie przekroić na póÅ‚ wzdÅ‚uż grzbietu, oczyÅ›cić ze skóry i oÅ›ci. Pokroić w plastry cebulÄ™, jabÅ‚ka, ogórki kiszone. Zagotować ocet z cebulÄ…. Åšledzie, ogórki i jabÅ‚ka zalać przestudzonÄ… marynatÄ… i Å›mietanÄ…. Pozostawić w chÅ‚odnym miejscu przez ok. 3 godz.

• 4 Å›ledzie
• 2 ogórki
• 2 jabÅ‚ka
• 2 cebule
• 1 szkl. gÄ™stej Å›mietany
• 5 Å‚yżek octu
   

---

---

Ciasta:

Babka poznańska

Do przesianej mÄ…ki dodać jaja, cukier, sok z poÅ‚ówki cytryny i proszek do pieczenia. MasÅ‚o roztopić i zostawić do przestudzenia. Ciasto starannie ucierać wlewajÄ…c maÅ‚ym strumieniem masÅ‚o. Dodać skórkÄ™ otartÄ… z cytryny. Ciasto przeÅ‚ożyć do formy wysmarowanej tÅ‚uszczem i wysypanej tartÄ… buÅ‚kÄ…. Piec w temp. ok. 200o C

• 1,5 szkl. mÄ…ki ziemniaczanej
• 0,5 szkl. mÄ…ki pszennej
• 1 kostka masÅ‚a
• 4 jaja
• 1,5 szkl. cukru
• 4 Å‚yżeczki proszku do pieczenia
   

---

Drożdżówki (szneki z glancem)

Drożdże poÅ‚Ä…czyć z ciepÅ‚ym mlekiem. MargarynÄ™ utrzeć z cukrem, jajami, dodać mÄ…kÄ™, sól i podroÅ›niÄ™te drożdże. Wyrobić ciasto i uformować cienkie waÅ‚eczki, zawijać je w ksztaÅ‚t "Å›limaka". Pozostawić drożdżówki w ciepÅ‚ym miejscu do wyroÅ›niÄ™cia. Po czym posmarować je z wierzchu mlekiem i uÅ‚ożyć na wysmarowanej tÅ‚uszczem blasze. Piec w temp. ok. 2300 C na zÅ‚oty kolor. Przygotowanym lukrem z cukru pudru, ciepÅ‚ej wody i kilku kropel cytryny smarujemy przestudzone drożdżówki.

• 0,5 kg mÄ…ki
• kostka masÅ‚a lub margaryny
• 50 g drożdży
• 3 jajka
• 1 szkl. mleka
• 1 Å‚yżka cukru
• 1 Å‚yżeczka soli
   

---

Faworki (chruściki)

MasÅ‚o, żóÅ‚tka, cukier utrzeć. Dodać spirytusu lub octu, gÄ™stej kwaÅ›nej Å›mietany i mÄ…ki poÅ‚Ä…czonej z proszkiem do pieczenia. Wyrobić jednolite ciasto do momentu, gdy zacznÄ… pojawiać siÄ™ pÄ™cherzyki powietrza. RozwaÅ‚kować je i kroić na cienkie paski szerokoÅ›ci 2-3 cm i dÅ‚ugoÅ›ci 7 cm. Paski naciąć na Å›rodku i przewinąć przez naciÄ™cie. Faworki piec w rozgrzanym tÅ‚uszczu na zÅ‚oty kolor. OdsÄ…czone obtoczyć w cukrze pudrze i cukrze waniliowym.

• 3,5 szkl. mÄ…ki pszennej
• 1 Å‚yżeczka proszku do pieczenia
• 6 żóÅ‚tek
• 1 szkl. kwaÅ›nej Å›mietany
• 1 szkl. cukru pudru
• 1 kieliszek spirytusu lub octu
• cukier waniliowy
• 400 g smalcu lub innego tÅ‚uszczu
   

---

Rogale marcińskie

Drożdże rozpuścić w niewielkiej ilości mleka. Jajka utrzeć z cukrem i połączyć ze stopionym masłem. Nie przerywając ubijania, dodawać porcjami przesianą mąkę, mleko oraz wcześniej przygotowane drożdże. Ciasto wyrabiać do chwili, gdy zaczną pokazywać się pęcherzyki i wtedy pozostawić w ciepłym miejscu do wyrośnięcia. Migdały i orzechy zaparzyć, zemleć, utrzeć z cukrem i śmietaną aż do uzyskania gęstej masy. Wyrośnięte ciasto rozwałkować i pokroić na kwadraty. Na każdy z nich nałożyć porcję wcześniej przygotowanej masy, uformować rogaliki i pozostawić w ciepłym miejscu do wyrośnięcia. Wstawić do gorącego piekarnika i piec w temp. 220-2500 C na złoty kolor.

CIASTO

• 1 kg mÄ…ki pszennej
• 6 jaj
• 0,5 kostki masÅ‚a
• 2 Å‚yżki cukru
• 50 g drożdży
• 1 szklanka mleka

MASA

• 1,5 szklanki cukru pudru
• 200 g migdaÅ‚ów i orzechów
• Å›mietana