Szlak Piastowski ma koordynatora
Powołanie koordynatora jest bezpośrednim efektem podpisanego w dniu 22 października 2014 roku w Bramie Poznania porozumienia samorządowego.
Porozumienie na rzecz przebudowy wielkopolskiej części Szlaku Piastowskiego to wspólna inicjatywa 22 jednostek samorzÄ…dowych, w tym Województwa Wielkopolskiego oraz Powiatu GnieźnieÅ„skiego, który peÅ‚ni rolÄ™ lidera tego przedsiÄ™wziÄ™cia. Celem nadrzÄ™dnym jest współpraca na rzecz poprawy funkcjonowania jednego z najstarszych i najbardziej znanych szlaków turystycznych w Polsce. DziaÅ‚anie to jest szczególnie istotne z punktu widzenia zbliżajÄ…cych siÄ™ wielkich rocznic – 1050-lecia Chrztu Polski oraz 1000-lecia pierwszych koronacji królów Polski.
Nowo wybrany Koordynator Szlaku Piastowskiego na terenie Wielkopolski posiada dyplom magistra turystyki i rekreacji na Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu. Ukończył studia stacjonarne o specjalności obsługa ruchu turystycznego ukończone z oceną bardzo dobrą i z wyróżnioną pracą dyplomową o tematyce szlaków kulturowych. W trakcie studiów odbył półroczne studia w Hiszpanii w ramach stypendium ERASMUS na Uniwersytecie miasta Granada. Posiada uprawnienia pilota turystycznego oraz przewodnika miejskiego po Poznaniu. W dotychczasowej swojej karierze zawodowej prowadził zajęcia dydaktyczne
w Gnieźnieńskiej Szkole Wyższej Milenium oraz na kursie przewodników miejskich po Poznaniu. Prowadził pilotaż grup podczas wyjazdów egzotycznych dla Biura Podróży Ecco Travel, a także obsługiwał wyjazdy incentive dla biur Ecco Biznes, Best Choice Travel. Pracował również w charakterze rezydenta dla biur Juventur Konin i Ecco Holiday. Współpracuje z biurami Juventur, Semafor, Feniks i organizacją Wspólnota Polska
w charakterze pilota grup turystycznych. Pan Przemysław Buryan biegle posługuje się
w jÄ™zyku angielskim i hiszpaÅ„skim. ByÅ‚ również jednym z audytorów w ramach przeprowadzonego w roku 2012 audytu turystycznego Szlaku Piastowskiego realizowanego na zlecenie marszaÅ‚ków województwa wielkopolskiego oraz kujawsko – pomorskiego.
Wspólna koordynacja Szlaku Piastowskiego (ponad granicami) jest prekursorskim rozwiązaniem organizacyjnym w zakresie zarządzania szlakami kulturowymi w Polsce. Powyższe zagadnienie nie jest uregulowane prawnie. Jak dotąd projekt ustawy o szlakach turystycznych nie trafił na wokandę sejmową. Nie ma zatem wdrożonych żadnych procedur zarządzania szlakami kulturowymi w Polsce. Szczególnie jest to problematyczne
w przypadku, gdy szlak wybiega poza obszar jednego województwa i dotyczy wielu podmiotów.
Geneza zmian na Szlaku Piastowskim
Wszystko zaczęło się jeszcze w roku 2009. Wtedy to w Gnieźnie odbyła się konferencja dotycząca przyszłości Szlaku Piastowskiego. W jej efekcie powołana została grupa osób reprezentujących placówki i instytucje powiatu gnieźnieńskiego, która zajęła się opracowaniem rozwiązań, mających pobudzić szlak do życia. Jak się później okazało, równolegle do tych działań swoje badania rozpoczął prof. Armin Mikos von Rohrscheidt, ekspert w dziedzinie szlaków kulturowych. Ich efektem była publikacja, która jasno pokazywała, że choć najlepiej zmaterializowany, Szlak Piastowski posiada bardzo niski poziom autentyczności i spójności obiektów.
By ten stan rzeczy uległ zmianie, samorząd Powiatu Gnieźnieńskiego wystąpił w 2011 r.
z inicjatywÄ… powoÅ‚ania Rady Programowo – Naukowej ds. Szlaku Piastowskiego. DziaÅ‚ajÄ…ca do dziÅ›, pod patronatem marszaÅ‚ków województwa wielkopolskiego oraz kujawsko – pomorskiego, grupa skÅ‚adajÄ…ca siÄ™ z m.in. z naukowców, samorzÄ…dowców oraz administratorów obiektów turystycznych, dba o odpowiedni kierunek zmian.
W tym czasie udało się m.in. całkowicie zmodyfikować przebieg szlaku. Oczywiście nadal znajdują się na nim takie okręty flagowe jak Gniezno, Lednica, Poznań czy Kruszwica. Przeprowadzony przez grupę cenionych naukowców audyt historyczny doprowadził jednak do wykreślenia miejscowości, które z Piastami nie miały i nie mają nic wspólnego.
W sposób oczywisty wpłynęło to na kształt szlaku, który ma teraz charakter liniowy,
z dwiema trasami przecinającymi się w Gnieźnie. Jest to znaczna zmiana, gdyż dotychczas jego najbardziej znaną wersją była tzw. ósemka. Warto także wspomnieć o zupełnie nowym logotypie Szlaku Piastowskiego, powstającej stronie internetowej, jak również
o fakcie przyznania mu w 2012 roku przez PolskÄ… OrganizacjÄ™ TurystycznÄ… Certyfikatu
dla najlepszego produktu turystycznego.
Jednym z głównych założeń przyświecających idei przebudowy Szlaku Piastowskiego było opracowanie metody zarządzania nim. Ze względu na bardzo złożony charakter tego przedsięwzięcia, a także możliwości pozyskiwania środków pochodzących z UE, zapadła decyzja, aby ta część zmian przebiegała niezależnie po stronie obydwóch województw.
W zwiÄ…zku z tym, w dniu 22 października 2014 r., przedstawiciele 22 samorzÄ…dów z terenu Wielkopolski podpisali w Bramie Poznania porozumienie w sprawie wspólnej koordynacji Szlaku Piastowskiego. PozwoliÅ‚o to na ogÅ‚oszenie konkursu na „Opracowanie i wdrożenie koncepcji koordynacji Szlaku Piastowskiego na terenie Województwa Wielkopolskiego” którego rozstrzygniÄ™cie nastÄ…piÅ‚o w dniu 28 listopada 2014 roku. Åšrodki na finansowanie pracy koordynatora pochodzÄ… od wszystkich sygnatariuszy porozumienia.
Dotychczasowe efekty zmian na Szlaku Piastowskim
Wśród najważniejszych efektów współpracy podjętej w celu poprawy funkcjonowania Szlaku Piastowskiego wymienić można:
- podjÄ™cie współpracy miÄ™dzy dwoma województwami: wielkopolskim i kujawsko – pomorskim w zakresie wspólnej restytucji Szlaku Piastowskiego
- podpisanie w dniu 4 września 2012 roku w Gnieźnie przez marszałków obu województw listu intencyjnego w sprawie wspólnej przebudowy i koordynacji Szlaku Piastowskiego
- powoÅ‚anie Rady Programowo – Naukowej ds. Szlaku Piastowskiego, która jest staÅ‚ym organem dbajÄ…cym o odpowiedni kierunek zmian na szlaku
- ustalenie nowego przebiegu Szlaku Piastowskiego
- przeprowadzenie audytu historycznego
- przeprowadzenie audytu turystycznego
- zdobycie certyfikatu Polskiej Organizacji Turystycznej na najlepszy produkt turystyczny roku 2012 dla Szlaku Piastowskiego
- ogłoszenie konkursu i wybór nowego logotypu szlaku wraz z opracowaniem księgi znaku.
- organizacja trzech międzyregionalnych konferencji nt. Szlaku Piastowskiego,
w której udziaÅ‚ brali m.in. przedstawiciele branży turystycznej, naukowcy, samorzÄ…dowcy itd. – konferencje sÄ… organizowanie naprzemiennie w województwach wielkopolskim i kujawsko – pomorskim (2012 – Gniezno; 2013 – InowrocÅ‚aw; 2014 – PoznaÅ„)
- podpisanie przez przedstawicieli 22 jednostek samorzÄ…du terytorialnego z terenu Wielkopolski porozumienia ws. wspólnej koordynacji Szlaku Piastowskiego na terenie województwa wielkopolskiego, które staÅ‚o siÄ™ podstawÄ… do ogÅ‚oszenie konkursu na „Opracowanie i wdrożenie koncepcji koordynacji Szlaku Piastowskiego na terenie Województwa Wielkopolskiego” i wyÅ‚onienia zwyciÄ™skiej pracy.
- rozpoczęcie prac nad budową strony: www.szlakpiastowski.pl
- podjęcie współpracy pomiędzy Powiatem Gnieźnieńskim a pozostałymi jst na Szlaku Piastowskim w zakresie wspólnego finansowania szlaku na terenie Wielkopolski
- wybór koordynatora Szlaku Piastowskiego w osobie Pana Przemysława Buryan, zwycięzcy najlepszej koncepcji koordynacji
Trudny projekt, czyli przełamywanie barier i stereotypów
Projekt przebudowy Szlaku Piastowskiego od samego początku spotkał się z dużą barierą
o charakterze mentalno – Å›wiadomoÅ›ciowym. Szlak Piastowski funkcjonuje w Å›wiadomoÅ›ci wielu pokoleÅ„ przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, krajoznawców, autorów publikacji. Nikt jednak wczeÅ›niej nie zajÄ…Å‚ siÄ™ koordynacjÄ… tego jednego z najbardziej znanych kulturowych szlaków turystycznych w Polsce. Szlak z racji swojego przesÅ‚ania winien mieć charakter edukacyjny. Tymczasem przez wiele lat do szlaku przylgnęło bardzo wiele różnorodnych obiektów, nie majÄ…cych żadnego zwiÄ…zku z epokÄ… Piastów (jak np. park dinozaurów, muzeum pszczelarstwa, kolejki wÄ…skotorowe, XVIII i XIX - wieczne paÅ‚ace itp.). Wyznaczenie przez RadÄ™ Programowo – NaukowÄ… ds. Szlaku Piastowskiego cezury czasowej (tj. okres panowania dynastii Piastów do 1370 r.) oraz przestrzeni geograficznej (tj. obszar dwóch województw) wyznaczyÅ‚o wÅ‚aÅ›ciwy wymiar i charakter szlaku. Nowe podejÅ›cie nie dla wszystkich samorzÄ…dów oraz zarzÄ…dców obiektów byÅ‚o Å‚atwe do zaakceptowania (problem tzw. dawnych przyzwyczajeÅ„). OkazaÅ‚o siÄ™,
że największy problem z zaakceptowaniem zmian miała część jednostek samorządów terytorialnych, które w swojej strategii marketingowej wykorzystywały markę szlaku, nie bacząc czy mają ku temu potencjał i zasoby pod względem obiektów piastowskich. Z kolei pojawiły się również i takie jednostki samorządu terytorialnego które pomimo posiadanego potencjału i bezpośredniego udziału w Szlaku Piastowskim, jak dotąd nie wykorzystywały
w swoich działaniach marketingowych tego aspektu. Stąd, dużą trudnością było przezwyciężenie dotychczasowego sposobu myślenia poszczególnych podmiotów
do wspólnej idei przewodniej związanej z prawdziwie uzasadnioną kreacją Szlaku Piastowskiego pod względem jego przebiegu oraz przypisanych do szlaku obiektów.
Innego rodzaju trudnością, było namówienie 21 jednostek samorządu terytorialnego
do wspólnej idei koordynacji Szlaku Piastowskiego. W tym celu w roku 2014 odbyÅ‚a siÄ™ seria spotkaÅ„ w terenie (osób zaangażowanych w prace Rady Programowo – Naukowej
ds. Szlaku Piastowskiego z włodarzami danych jst) w celu szczegółowego omówienia idei współpracy oraz wskazania konkretnych korzyści wynikających z realizacji wspólnych zamierzeń. Z pewnością dużym utrudnieniem przy realizacji niniejszego przedsięwzięcia
są zmiany osób zarządzających w jednostkach samorządu terytorialnego (w wyniku wyborów samorządowych w 2014 roku na 21 samorządów gminnych i powiatów leżących
na szlaku na terenie województwa wielkopolskiego w aż 12 jst nastąpiła wymiana władz).
Warto również nadmienić, iż pomimo tego, iż w wyniku audytów zmieniona została struktura obiektów na szlaku (tj. zmniejszeniu uległa ilość obiektów sakralnych na rzecz innych obiektów niesakralnych) to w dalszym ciągu największą grupą obiektów na szlaku stanowią kościoły. Są to obiekty o najwyższej randze dziedzictwa kulturowego państwa polskiego. Problemem niektórych z tych obiektów jest fakt braku zrozumienia co do koniecznej dostępności tych obiektów dla osób zainteresowanych zwiedzaniem, bez osiągnięcia celu religijnego. W związku z tym są prowadzone systematyczne działania mające naprowadzić zarządców tych obiektów do większej otwartości na oczekiwany wzrastający ruch turystyczny.
Åšroda, 07.6.2023
