Komplementarne a nie konkurencyjne

Historycy i archeolodzy od dÅ‚uższego czasu spierajÄ… siÄ™ w tej materii, natomiast dopóki trwajÄ… badania archeologiczne na Ostrowie Tumskim, na Ostrowie Lednickim i w okolicach Wzgórza Lecha trudno jednoznacznie okreÅ›lić, który z nich byÅ‚ priorytetowy. Pewne jest natomiast jedno – stoÅ‚eczność przed 1000 lat to zupeÅ‚nie inna stoÅ‚eczność niż ta rozumiana obecnie.

Roli Gniezna w kształtowaniu się państwowości polskiej poświęcona była konferencja prasowa, która odbyła się w dniu 22 października br. podczas Międzynarodowych Targów Turystycznych Tour Salon w Poznaniu. Organizatorem konferencji było Starostwo Powiatowe w Gnieźnie.

Na temat miejsca stacjonowania „nomadycznej” monarchii Pierwszych Piastów (PoznaÅ„ - Lednica – Gniezno) mówiÅ‚ prof. zw. dr hab. Jerzy Strzelczyk. Profesor bardzo trafnie, jak siÄ™ wydaje, zdefiniowaÅ‚ rolÄ™ i znaczenie ówczesnych oÅ›rodków grodowych uznajÄ…c je bardziej za komplementarne niż konkurencyjne. SpecyfikÄ… bowiem piastowskiej wÅ‚adzy książęcej byÅ‚o przemieszczanie siÄ™ Å›wity po różnych grodach. Profesor J. Strzelczyk przedstawiÅ‚ zarówno fakty przemawiajÄ…ce za „stoÅ‚ecznoÅ›ciÄ…” Gniezna, jak i Poznania. UznaÅ‚ równoczeÅ›nie niebagatelnÄ… rolÄ™ Gniezna na przeÅ‚omie X i XI wieku, zaznaczajÄ…c jednoczeÅ›nie, iż ta Å›wietność dość szybko jednak przeminęła.

O jakże ważnej roli Ostrowa Lednickiego mówił natomiast prof. zw. dr hab. Andrzej M. Wyrwa, który zauważył, że często poddaje się pod ocenę rolę dwóch ośrodków Gniezna i Poznania, zapominając jednocześnie o znaczącej roli Lednicy. Profesor A. Wyrwa wskazał na bardzo ważny czynnik mający znaczenie w tamtych czasach, a mianowicie na istotną lokalizację i uwarunkowania obronne Ostrowa Lednickiego. Na temat Lednicy wypowiedź dyrektora Muzeum prof. A. Wyrwy uzupełnił Jacek Wrzesiński, kierownik pracowni Grodu w Grzybowie, który omówił współczesną edukacyjną rolę Ostrowa Lednickiego.

Na znaczącą rolę muzeów w kształtowaniu świadomości patriotycznej młodego pokolenia wskazywał Dyrektor Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie Gerard Radecki. Dyrektor przedstawił plany szerokiej modernizacji i przebudowy istniejącego obiektu na miarę obecnego wieku.

PodsumowujÄ…c wszystkie wypowiedzi zaproszonych goÅ›ci Dyrektor WydziaÅ‚u Promocji i Rozwoju Starostwa Powiatowego w Gnieźnie, Agnieszka RzempaÅ‚a – Chmielewska wyjaÅ›niÅ‚a intencjÄ™ organizatora zorganizowania niniejszej konferencji prasowej. UznaÅ‚a, że osoby odpowiedzialne za promocje w poszczególnych jednostkach samorzÄ…du powinny czerpać wiedzÄ™ od naukowców – historyków i archeologów, i wykorzystywać jÄ… do budowania wspólnej strategii marketingowej regionu. SamorzÄ…d Powiatu GnieźnieÅ„skiego deklaruje otwartość na współpracÄ™ z każdym zainteresowanym podmiotem (samorzÄ…dowym, naukowym czy też branżowym) do budowania wspólnej oferty promocyjnej regionu dt. poczÄ…tków paÅ„stwowoÅ›ci polskiej.

Warto zauważyć, że województwo wielkopolskie jako jedyny region w kraju posiada unikatowy walor, wyróżniający go spośród innych regionów, jakimi są początki państwowości polskiej. To właśnie tutaj na prastarej polskiej ziemi zrodziło się przed ponad dziesięcioma wiekami Państwo Polskie.

Ogólnopolskie doniesienia medialne na temat różnego rodzaju przypuszczeÅ„, gdzie byÅ‚ najstarszy gród, a tym samym gdzie byÅ‚a stolica PaÅ„stwa Polan pokazuje jednak nasz region jako niezorganizowany, czy wrÄ™cz skłócony co do historii przodków. Wzajemne przeÅ›ciganie siÄ™ na odkrycia nic nie daje, wrÄ™cz odwrotnie – nastawia wrogo poszczególne jednostki i podmioty wobec siebie. Celem podejmowanych dziaÅ‚aÅ„ przez różne podmioty powinno być wykreowanie województwa na zewnÄ…trz – przede wszystkim w kraju (ale również i poza jego granicami), jako regionu, do którego każdy szanujÄ…cy siÄ™ Polak powinien przyjechać, aby poznać swój rodowód. Oferta regionu w tym zakresie przy stworzeniu gotowego produktu mogÅ‚aby również być dużą zachÄ™tÄ… do odwiedzin Wielkopolski przez turystÄ™ zagranicznego. NależaÅ‚oby poÅ‚Ä…czyć siÅ‚y i możliwoÅ›ci samorzÄ…dów z terenu Wielkopolski, oÅ›rodków naukowych oraz podmiotów prywatnych sektora turystyki do stworzenia jednej wspólnej przemyÅ›lanej strategii dziaÅ‚ania.

Jak zauważyła Dyrektor Wydziału Promocji i Rozwoju gnieźnieńskiego starostwa, warto byłoby zaniechać prześcigania się, głównie za pośrednictwem mediów, na ilość i rangę odkryć archeologicznych oraz dowodzenia wyższości i znaczenia poszczególnych miejscowości w temacie stołeczności wczesnopiastowskiej, gdyż działania te wprowadzają u przeciętnego turysty mętlik w głowie. Może lepiej byłoby wykorzystać efekty prowadzonych obecnie badań naukowych do zbogacenia wspólnej oferty turystycznej regionu?

Warto w tym miejscu przypomnieć, że na terenie Powiatu Gnieźnieńskiego znajdują się aż dwa polskie pomniki historii, uznane za szczególnie wartościowe dla kultury narodowej. Są nimi Katedra p.w. Wniebowzięcia NMP i św. Wojciecha w Gnieźnie oraz wyspa Ostrów Lednicki.

W czerwcu 2007 roku gnieźnieńskie Wzgórze Lecha (na którym posadowiona jest katedra gnieźnieńska) zostało ponadto wpisane na Listę Dziedzictwa Europejskiego przygotowywaną przez kraje członkowskie Unii Europejskiej. Wzgórze Lecha (jako jedno z czterech miejsc w Polsce) zostało zaproponowane do wpisania na listę przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego K.M. Ujazdowskiego i przedstawione Ministrowi Kultury i Komunikacji Francji. Lista utworzyła swoistą mapę miejsc i obiektów istotnych dla tożsamości europejskiej i przez to wzmacniających tę tożsamość.

Agnieszka Rzempała - Chmielewska

Do pobrania:

• MateriaÅ‚ przygotowany przez Jacka WrzesiÅ„skiego, kierownika pracowni Grodu w Grzybowie, oddziaÅ‚ Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, na temat argumentów i dowodów przemawiajÄ…cych za znaczÄ…cÄ… rolÄ… Gniezna w ksztaÅ‚towaniu siÄ™ PaÅ„stwa Polskiego