Uroczystości rozpoczęły się w auli I Liceum Ogólnokształcącego. Inicjator i gospodarz obchodów starosta Krzysztof Ostrowski w swym przemówieniu poruszył trzy kwestie: mit wielkiej dobrej wojny, wagę daty 17. września oraz wagę zbrodni katyńskiej. Jak powiedział, funkcjonujący bardzo długo w Europie mit, mówiący o tym, że siły dobra pokonały siły zła, przynosząc pokój i dobrobyt jest nieprawdziwy. Zauważalne było to właśnie w Polsce, która po roku 1945 nie była już taka jak II RP.
– Å»adna instytucja przedwojenna nie ostaÅ‚a siÄ™ w takiej samej formie. Naród pozbawiony elity poddany zostaÅ‚ indoktrynacji. PrzekÅ‚amywano historiÄ™, zamilczano naszych bohaterów narodowych. Nie mówiÅ‚o siÄ™ o PiÅ‚sudskim, o ,,Rudym’’, o gen. Nilu. Na piedestaÅ‚y powstawiano natomiast czÄ™sto bandytów. Historycy twierdzili, że miasta takie jak Szczecin czy WrocÅ‚aw to miasta piastowskie, a niektórzy lwowiacy gÅ‚oÅ›no twierdzili, że odebranie nam Lwowa byÅ‚o dobrodziejstwem dla Polski – mówiÅ‚ starosta, przyznajÄ…c, że ,,wielkiemu bratu’’ po części udaÅ‚o siÄ™ zrealizować swoje cele. – MyÅ›lÄ™, że obywatel III RP jest mentalnoÅ›ciowo bliższy obywatelowi PRL niż obywatelowi II RP.
Odnosząc się natomiast bezpośrednio do zbrodni katyńskiej, która miała nie ujrzeć światła dziennego i później przez tyle lat była zakłamywana, a oprawcy nigdy nie zostali osądzeni i ukarani, starosta podkreślił, że brak ukarania zbrodni zawsze rodzi bezkarność.
- Na fundamencie tej zbrodni powstało państwo polskie, które przez 45 lat było zależne od Związku Radzieckiego, była to więc zbrodnia przeciwko narodowi polskiemu - podkreślił Krzysztof Ostrowski.
Podczas uroczystoÅ›ci dyrektor poznaÅ„skiego oddziaÅ‚u IPN dr RafaÅ‚ Reczek oraz poseÅ‚ Zbigniew Dolata otworzyli wystawÄ™ ,,Sowieckie piekÅ‚o’’. – MateriaÅ‚y, które pokazujemy, majÄ… pomagać kultywowaniu pamiÄ™ci. SÄ… elementem ksztaÅ‚towania Å›wiadomoÅ›ci narodowej, kierowanym do mÅ‚odego pokolenia – powiedziaÅ‚ dyrektor Reczek. – Bardzo mi zależaÅ‚o, by ta wystawa dotarÅ‚a do Gniezna 17 wrzeÅ›nia, w dzieÅ„ 70. rocznicy agresji sowieckiej na PolskÄ™ – dodaÅ‚ poseÅ‚ Dolata. – WÅ‚adze sowieckie jako główny cel obraÅ‚y sobie marsz czerwony na zachód. W 1920 roku udaÅ‚o nam siÄ™ ich powstrzymać. Jednak po pakcie Ribbentrop – MoÅ‚otow część Polski znalazÅ‚a siÄ™ pod zaborem sowieckim, a po roku 1945 caÅ‚a Polska – jako część ZSRR i jako PRL.
W jak silny sposób sowieckie zbrodnie odcisnęły siÄ™ piÄ™tnem na życiu rodzin ofiar uczestnicy uroczystoÅ›ci usÅ‚yszeli od Wandy Hartwich, córki aspiranta StanisÅ‚awa Wojtkowiaka, policjanta z Gniezna, zamordowanego miÄ™dzy 20 a 23 kwietnia 1940 w Twerze. – Do 1939 roku byliÅ›my szczęśliwÄ… rodzinÄ…, mój ojciec byÅ‚ bardzo dobrym rodzicem, bardzo dobrym mężem i policjantem, nikt siÄ™ na niego nie skarżyÅ‚ – mówiÅ‚a, wspominajÄ…c również, jak jako szeÅ›cioletnia dziewczynka w 1939 roku żegnaÅ‚a siÄ™ z ojcem, sÅ‚owa, które wówczas wypowiedziaÅ‚, że musi wypeÅ‚niać swÄ… powinność, jedynÄ… kartkÄ™, którÄ… przysÅ‚aÅ‚, a później lata milczenia, oczekiwanie na jakÄ…kolwiek informacjÄ™ o tym, co siÄ™ z nim staÅ‚o. – Moja matka nie doczekaÅ‚a siÄ™ wiadomoÅ›ci o ojcu. Dopiero ja dowiedziaÅ‚am siÄ™, że zostaÅ‚ zamordowany w Twerze.
- DziÄ™kujÄ™ panu Bogu, że mogÅ‚em siÄ™ wychować w takiej rodzinie, że miaÅ‚em wzór patriotyzmu w postaci mojego dziadka. Teraz jako nauczyciel ten patriotyzm przekazujÄ™ naszej mÅ‚odzieży – dodaÅ‚ wnuk zamordowanego JarosÅ‚aw Hartwich.
15 wrzeÅ›nia przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Gnieźnie posadzony zostaÅ‚ ,,dÄ…b pamiÄ™ci’’, który ma upamiÄ™tniać asp. StanisÅ‚awa Wojtkowiaka. Wzruszona córka mówiÅ‚a wówczas, że bÄ™dzie to miejsce, gdzie bÄ™dzie mogÅ‚a przyjść zapalić Å›wieczkÄ™, bo nie ma mogiÅ‚y ojca.
Tego samego dnia w ZSP nr 2 odbył się konkurs dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych dotyczący zbrodni katyńskiej, zorganizowany przez gnieźnieńskie starostwo oraz Marię Jelonek, Hannę Siedlecką z ZSP nr 2 oraz Magdalenę Kamińską z Zespołu Szkół Ekonomiczno-Odzieżowych w Gnieźnie.
Podczas uroczystoÅ›ci 17. wrzeÅ›nia starosta wrÄ™czyÅ‚ nagrody laureatom: uczniom ZSP nr 1 w Gnieźnie, którzy zajÄ™li III miejsce, zespoÅ‚owi II LO w Gnieźnie – zdobywcom II miejsca oraz uczniom ZSP nr 2, którzy zajÄ™li I miejsce. Tym ostatnim starostwo sfinansuje patriotyczny wyjazd szlakiem miejsc mÄ™czeÅ„stwa Polaków na wschodzie.
Bardzo ciekawy program artystyczny, skÅ‚adajÄ…cy siÄ™ z fragmentów filmów ,,KatyÅ„’’, ,,Jutro idziemy do kina’’, materiałów dokumentalnych oraz poezji, przygotowaÅ‚a i przedstawiÅ‚a mÅ‚odzież z III LO w Gnieźnie pod kierownictwem Alicji Dolaty i Magdaleny Tomczykowskiej.
Po jego zakończeniu zgromadzeni w auli przeszli w marszu pamięci pod dęby, upamiętniające ofiary zbrodni katyńskiej. Modlitwę w ich intencji odmówił ks. Kan. Andrzej Grzelak. Odczytany został również apel poległych oraz zapalone znicze.
Uroczystości zakończyły się Mszą św. w kościele farnym, sprawowaną przez ks. kan. Andrzeja Grzelaka oraz złożeniem kwiatów pod Tablicą Katyńską.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |